|
|
|
LUSTRUM: 75 JAAR VECHTPLASSENCOMMISSIE |
Wie had ooit gedacht dat de Commissie voor de Vecht en het Oostelijk en Westelijk
Plassengebied, die op 14 november 1936 in Hotel Terminus in Utrecht werd geïnstalleerd,
in 2011 in blakende gezondheid haar 75ste verjaardag zou vieren? Waarschijnlijk
niemand, maar klaarblijkelijk heeft het werkcomité al die jaren zulke enthousiaste
en deskundige leden gehad dat het zijn taak, te weten het beschermen van
landschap, cultuur en natuur in de Vechtstreek, steeds effectief kon vervullen.
Begin jaren dertig werd overal lukraak gebouwd, en achter de boorden van de Vecht
dreigde het plassengebied ten onder te gaan aan droogmaking, zandwinning en het
storten van vuil. Dat was voor het Oudheidkundig Genootschap Niftarlake aanleiding
om in actie te komen. Uit dit initiatief is de Vechtplassencommissie ontstaan. Zonder
op deze plaats uitgebreid op de historie te willen ingaan, noemen wij graag enkele
wapenfeiten van de VPC zoals het pleidooi in 1937 voor stedebouwkundige samenwerking
en overleg tussen de gemeenten in de Vechtstreek, commentaar op diverse bouwplannen,
zelfs een alternatief uitbreidingsplan voor Baambrugge, Mijdrecht en Vinkeveen in
1940, diverse natuurhistorische inventarisaties, de uitgifte van een boek over
theekoepels, een standaardwerk over stinzenplanten, en last but not least het
adviseren van gemeente en projectontwikkelaar bij de ontwikkeling van het project
Op Buuren, een eigentijds Vechts dorp in Maarssen.
In 2011 hopen wij op verschillende momenten het lustrum van de VPC te vieren. Het
landschap, de natuur en de cultuur in al hun facetten zullen centraal staan. Wij
kunnen nog niet alle bijzonderheden prijsgeven, maar u moet niet vreemd opkijken
als in de zomer een historisch houtvlot met daarop een fototentoonstelling, de Vecht
afzakt. De natuur in de Vechtstreek zal centraal staan in het mooie boek waaraan
momenteel wordt gewerkt. En bovendien zijn de plannen voor een boek met luchtfoto's
van de Vechtstreek in een vergevorderd stadium. Het lustrumjaar zal worden afgesloten
met een symposium. In de loop van het voorjaar zullen wij u nader informeren over de
lustrumactiviteiten!
|
|
|
|
|
|
GEBIEDSCOMMISSIE UTRECHTSE VECHT EN WEIDEN, UVW |
De in het regeerakkoord vastgelegde bezuinigingen hebben duidelijk hun weerklank in
het functioneren van de gebiedscommissie. Eén van de belangrijkste opgaven van de
gebiedscommissie is het realiseren van de Groene Ruggengraat tussen het ecoduct van
de A2 en het gebied van de Loosdrechtse Plassen. Met de realisatie was net begonnen, de
eerst percelen waren aangekocht. De financiering van de rest is nu erg onzeker geworden. Het
werk is daardoor bijna stil komen te liggen; bekeken moet worden wat er nog gerealiseerd
kan worden. De Vechtplassencommissie gaat er vanuit dat dit moet gebeuren aan de hand
van een 'misschien voorlopig' inrichtingsplan.
De gebiedscommissie heeft echter ook een aantal andere opgaven. Het ontwikkelen van
het plan voor het behoud van het cultureel erfgoed maakt hier deel van uit. De eerste
schreden worden hier nu voor gezet. Het is logisch dat in dit project nauw samengewerkt
wordt met het onlangs gestarte project Vechtsnoer.
|
|
|
|
Op 22 september overhandigde de directeur van Landschap Erfgoed Utrecht, Frans
ter Mate, het rapport Vechtsnoer aan wethouder Gera Helling, die vervolgens namens
de gemeentebesturen van Maarssen, Breukelen en Loenen, het bestuur van de Stichting
Vechtsnoer de opdracht gaf om het concept uit te werken.
Vechtsnoer is het antwoord op de vraag of er in de Vechtstreek behoefte is aan een
'museum voor de Vechtstreek'. Vechtsnoer is een innovatief museaal samenwerkingsproject
dat op samenhangende manier vertelt over de geschiedenis, de cultuur, de kunst, de natuur
en het cultuurlandschap van de Vechtstreek.
In musea en archief is veel te zien over de biografie van het gebied. Maar ook buiten
vertellen de sporen in het land over het ontstaan en de waarden van het Vechtlandschap.
Door de Vechtstreek te beschouwen als 'museum zonder muren', is het Vechtsnoer in staat
de biografie van de streek in samenhang te tonen. Daarbij bedient Vechtsnoer zich van
'poorten' waar het publiek kennismaakt met de waarden van de streek, ziet hoe die
passen in het grotere verband, daarbij wordt doorverwezen naar andere poorten en
zo wordt gestimuleerd de streek te verkennen.
Samen met Venster op de Vecht fungeren de musea, het streekarchief en geselecteerde
'landmarks' (molen, buitenplaats, natuurgebied) als de 'poorten' van het Vechtsnoer. Zij
vormen samen een vrijwillig - maar niet vrijblijvend - samenwerkingsverband gericht
op het wegwijs maken, tonen en beleven van de Vechtstreek.
De komende maanden worden besteed om de poorten tot 'snoer' samen te smeden. Voor
2011 is de eenwording van Stichtse Vecht - die samenvalt met het 75-jaring bestaan
van de Vechtplassencommissie - het centrale thema. In 2012 staat het themajaar
Historische Buitenplaats centraal. Het spreekt voor zich dat Stichtse Vecht, met
42 buitens de grootste buitenplaatsengemeente in Nederland, dan van zich doet spreken.
|
|
|
|
Het idee van de website over de Vechtstreek is ontstaan in een gesprek met de afdeling
Informatiekunde van de Universiteit Utrecht om te bezien hoe een ingewikkeld cultuurlandschap
als de Vechtstreek gevisualiseerd zou kunnen worden. Dit leidde tot het ontstaan van
'Venster op de Vecht'.
Er wordt nu vier jaar gewerkt aan Venster op de Vecht. In die periode is er erg veel
materiaal verzameld en zijn er ideeën ontstaan en uitgewerkt. Deze zijn voor een
aanzienlijk deel als studieprojecten terecht gekomen in de huidige website. Door
deze, voor een normale website, misschien minder gestructureerde benadering is de
website weinig overzichtelijk en dient dus geherstructureerd te worden. Voor de
Universiteit Utrecht is Venster op de Vecht als studieobject beëindigd. Dit is mede
het gevolg van een verandering van de organisatie binnen de universiteit.
Er wordt nu gewerkt aan een geheel nieuwe opzet van de website. Deze zal uitgaan
van de verschillende landschappen die te herkennen zijn in de Vechtstreek. De
landschappen worden beschreven en aan de hand van een aantal typische herkenningspunten
verder uitgewerkt. In deze beschrijvingen worden verwijzingen in de vorm van links
gegeven naar de achterliggende processen die een rol hebben gespeeld bij het ontstaan
van het huidige beeld. In 2011 zullen de eerste resultaten worden gepresenteerd.
Zie www.vensteropdevecht.nl
|
|
|
|
De gemeente Breukelen heeft door het bureau Khandekar een stedenbouwkundige visie
laten opstellen voor de Hof van Breukelen. De Hof van Breukelen beslaat grofweg het
terrein dat ligt tussen de spoorlijn en het Amsterdam-Rijnkanaal en wel ten noorden
van de kanaalbrug. Hieronder valt ook het bedrijventerrein Merwedeweg, dat hoognodig
aan verbetering toe is. Ter toelichting: bij een verkiezing georganiseerd door de
Natuur- en Milieufederatie Utrecht is een van de terreinen aldaar aangewezen als de
meest verrommelde plek van de provincie.
Hoewel in dit gebied dus wel wat op te knappen valt, is de visie die in de vergadering
van 28 oktober aan de gemeenteraad ter instemming is voorgelegd, wel erg omvangrijk te
noemen. Zo komt er een woontoren van 10 verdiepingen en voorts een twintigtal flatgebouwen
en kantoren met een hoogte van zes, zeven en acht verdiepingen. In totaal gaat het om 1200
woningen plus kantoren, bedrijven en parkeergebouwen en 2000 parkeerplaatsen. Zoals
gebruikelijk is het plan opgeluisterd met veel ingetekende groenvoorzieningen, maar
of die er komen, is altijd maar afwachten. Voorts heeft men ter plaatse te maken met
overlast in de vorm van geluid en luchtverontreiniging afkomstig van A2, spoor en kanaal.
De eerste indruk van de Vechtplassencommissie is dat het beslist te veel van het goede
is; te groots van opzet. Maar we zullen alles uitgebreid bestuderen. Nu de visie is
vastgesteld in de raadsvergadering van 26 november, is er binnenkort gelegenheid tot
het indienen van zienswijzen. De Vechtplassencommissie zal daarvan zeker gebruik maken.
De stedenbouwkundige visie Hof van Breukelen is te vinden op de website van de
gemeente.
|
|
|
|
|
|
OPNIEUW! DE TWEEDE VECHTBRUG IN BREUKELEN |
Met het verschijnen van het langverwachte verkeersplan voor Breukelen is ook weer
de discussie over de Tweede Vechtbrug in Breukelen losgebarsten. In de raadsvergadering
van september stelde het college van B&W voor om de brug aan te leggen bij de loswal. Daar
was echter geen meerderheid voor te vinden (8 tegen, 7 voor). Een brug meer naar het
zuiden, bijvoorbeeld bij Nijenrode, kon evenmin op een meerderheid rekenen, waarschijnlijk
vanwege de te verwachten toestroom van auto's. Dan maar ten noorden van de loswal bedacht
de gemeenteraad; dat voorstel vond wel een meerderheid namelijk 8 tegen 7. De wethouder
kreeg de opdracht een plek te zoeken, hoewel hij daar wel een hard hoofd in had.
Het verkeersplan van Breukelen is eind juni voorlopig vastgesteld. Gedurende zes weken
daarna konden zienswijzen worden ingediend. De Beraadsgroep Historisch Breukelen, waarin
de Vechtplassencommissie samen met vier andere instellingen (Niftarlake, Historische
Kring Breukelen, Heemschut en de Van Luttervelt Restauratie Stichting) is vertegenwoordigd,
heeft - zoals u mocht verwachten - van die gelegenheid gebruik gemaakt. In onze zienswijze
hebben wij net als bij vorige gelegenheden gewezen op de aantasting van de rust en van
het landschap aan de oostzijde van de Vecht. Verwacht mag worden dat de verkeersdrukte
op het Zandpad in belangrijke mate zal toenemen bij de aanleg van een Tweede Vechtbrug.
Uiteraard bevat het verkeersplan nog veel andere zaken, zoals de aanleg van een
parkeergarage en de verbetering van fietsroutes. De gemeenteraad ziet ook nog graag
een tweede brug voor auto's over het Amsterdam-Rijnkanaal ter hoogte van het winkelcentrum
Noord. Of het ooit zover zal komen, mag worden betwijfeld.
Het ligt in de bedoeling dat de gemeenteraad nog voor het einde van dit jaar, na
kennisneming van alle zienswijzen, het verkeersplan definitief vaststelt, al dan
niet met Tweede Vechtbrug. Wat de Vechtplassencommissie betreft komt die brug er niet.
|
|
|
|
|
TWEE KASTANJES EN EEN LINDE IN BREUKELEN |
|
Soms zijn ze niet te redden. Zo verging het twee kastanjes en één linde nabij de rotonde
Broeckland in Breukelen. Begin dit jaar werd een kapvergunning gepubliceerd voor
deze bomen; zij moesten wijken voor een rotonde die het kruispunt met de toegangsweg
voor de wijk Broeckland zal vervangen. De Vechtplassencommissie heeft zich vergaand
tegen het kappen van de bomen verzet. De - gezonde - kastanjes markeren immers de
ingang naar de oprijlaan tot de buitenplaats Vreedenoord en bovendien zal een
rotonde en het verwijderen van de kastanjes en de lindeboom de cultuurhistorische
kaarsrechte structuur van de onder Napoléon I aangelegde Straatweg verbreken. Gaandeweg
de procedure die bij de rechtbank Utrecht was aangespannen ontwikkelde zich over
deze kwestie een dialoog tussen de Vechtplassencommissie en de gemeente Breukelen.
Diverse alternatieven, waaronder het verschuiven van de rotonde en het aanleggen
van een verkeerslichteninstallatie, bleken niet uitvoerbaar of financieel niet
haalbaar. De gemeente heeft uiteindelijk de suggestie van de Vechtplassencommissie
om de rechtlijnige structuur van de Straatweg ter plaatse met andere middelen te
accentueren onderzocht. Het bleek mogelijk om, als de rotonde eenmaal is aangelegd,
een herstel van de rechte structuur te creëren door de aanplant van enkele redelijk
uitgegroeide nieuwe bomen in de oostelijke berm. Ook zal de Vechtplassencommissie
worden betrokken bij de inrichting van het middenveld van de rotonde. Alle belangen
afwegend heeft de Vechtplassencommissie toen haar verzet gestaakt. Het zal even
slikken zijn als de bomen daadwerkelijk gekapt zijn, maar met de wetenschap dat er
nieuwe bomen voor in de plaats komen, moet dat dan maar.
|
|
|
|
|
|
BOUWPLAN DRIESSEN VREELAND |
Het in Vreeland gevestigde bomenrooibedrijf Driessen is al heel lang een punt van
discussie bij zowel de provincie als de gemeente. Ook omwonenden voeren al jaren actie
tegen het bedrijf. Even leek het erop dat het bedrijf verplaatst zou worden naar de
Oostkanaaldijk tussen Vreeland en Nigtevecht, naar de locatie waar voorheen een
varkensfokkerij gevestigd was. Mede door protesten vanuit de bevolking werd de toestemming
van de gemeente Loenen weer ingetrokken. Om een einde aan dit 'pijndossier' te kunnen
maken, heeft de gemeente Loenen medewerking verleend aan het bouwplan van Driessen, dat
voorziet in de bouw van 40 tot 60 huizen op het bedrijfsterrein aan de Kleizuwe. Dit
bijna rechthoekige terrein van ca 4 ha wordt aan de dorpszijde begrensd door de 'plantage',
de oude Vechtarm met zijn zware begroeiing. Aan de andere zijde bevindt zich het open
landschap van de Dorssewaard. Het terrein ligt verder tegen de fabriek van Greif aan, het
vroegere Van Leer. Een smalle strook grond verbindt het terrein met de Bergseweg.
Hoewel de verplaatsing van het bedrijf positief te noemen is, vindt de Vechtplassencommissie
de hoeveelheid te bouwen huizen erg groot. De indeling en vorm van de te ontwikkelen woonwijk
is nog niet vast gesteld, mede door het ontbreken van randvoorwaarden. De Vechtplassencommissie
heeft in een gesprek met de gemeente aangegeven wat, naar onze mening, een aanvaarbare
stedenbouwkundige en architectonische invulling zou kunnen zijn. Ook het terrein aan de
Oostkanaaldijk is hierbij betrokken.
|
|
|
|
|
|
BLOEMENDALERPOLDERPLANNEN |
Zolang als er Vecht-Nieuwsbrieven bestaan, is de Bloemendalerpolder (BP) daarin
een vast nummer. Het betreft dan ook een markant deel van de Vechtstreek en het is
de moeite waard om te blijven vechten voor een grote openheid van dit mondingsgebied
van de Vecht. In januari 2010 werd het concept-masterplan door de provincie en de
projectgroep gepubliceerd. De Vechtplassencommissie heeft daarop in maart haar zienswijze
ingebracht - Zienswijzen - met als kernbetoog: verleg
de noordelijke bebouwingsgrens richting Weesp waardoor een grotere beschermde open ruimte
tussen Weesp en Muiden behouden blijft.
Daarna bleef het stil op het Bloemendalerpolderplannen-front, totdat de NRC op 8 september
2010 een groot artikel publiceerde onder de kop 'Maatpakken lopen vast in de polder'-
NRC-2010-09-08.pdf - een verhaal dat verslag doet
van een ontluisterend 'voorbeeldproject' dat ten onder gaat aan de gevolgen van de
kredietcrisis en de inzakkende huizenmarkt. Grondspeculatie heeft de grondprijzen daarbij
zodanig opgejaagd dat er steeds meer woningen nodig zouden zijn om de financiering van
de bouwplannen sluitend te krijgen, woningen waar nu ook geen kopers voor zijn; een
slang die in zijn staart bijt. Maar belangrijker is nog dat de uitgangspunten uit
2003, waaronder het creëren van een 'robuuste' groene buffer ter grootte van 2/3
van de polder, volstrekt uit het zicht zijn verdwenen. En mochten de plannen alsnog
boven water komen, dan zal ook de Tweede Kamer daarover een oordeel moeten vellen.
De bocht van Weesp - de Nijverheidslaan
Gelukkig zijn er ook positieve berichten uit Weesp afkomstig: het voornemen om het
industriegebied aan de Nijverheidslaan - in samenhang met een betere inrichting van
het grote industrieterrein aan het Amsterdam Rijnkanaal - te bestemmen voor woningbouw, op
een wijze die recht doet aan het klein-stedelijke karakter van Weesp.
|
|
|
|
|
|
DE KRAIJENHOFF-FIETSBRUG BIJ NIGTEVECHT |
Bladzijde 30 van het regeerakkoord vermeldt: in de ruimtelijke ordening vindt een integrale
afweging plaats van verschillende belangen waarbij de besluitvorming zo transparant mogelijk
gaat plaatsvinden en zo dicht mogelijk bij degenen die het direct aangaat. Het zou een mooie
aanwijzing kunnen zijn voor de bestuurders die zich bezighouden met de plannen voor een
fietsbrug over het Amsterdam-Rijnkanaal bij Nigtevecht.
De projectleiding houdt zich momenteel vooral bezig met de vraag of de (weinig transparante)
procedures tot dusver wel juridisch valide zijn, terwijl het nu toch vooral zou moeten gaan
om een keuze van een goed ontwerp en dat staat los van de eerste vraag. Twee varianten
liggen ter tafel; A: een brug met rechte toegangen en B: een brug met helix-toegangen. Maar
de maquettes en presentaties van de beide ontwerpen, gemaakt in opdracht van de
provincie (NH) voor het - op de valreep geannuleerde - bestuurlijke overleg van 29
september jongstleden, bevinden zich in provinciale verhuisdozen en zijn (nog) niet
beschikbaar voor geïnteresseerden en betrokkenen.
Het is niet eenvoudig om inzicht te krijgen in de keuze waarvoor de betrokken bestuurders
(en later de betrokken bewoners) nu staan en op basis van welke informatie die keuze
gemaakt zal worden. Men kan er begrip voor hebben dat de projectleiding de betrokken
bestuurders 'op één lijn' wil krijgen alvorens de bevolking nader wordt geïnformeerd. Maar
hoe opener de zakelijke informatie die aan die bestuurlijke keuze ten grondslag ligt,
wordt gebracht, des te groter zal de steun zijn die voor deze voorkeur uiteindelijk bij
de bevolking mag worden verwacht.
Het is verheugend dat bevestigd kon worden dat de financiering van de brug in ieder
geval geen gevaar loopt door deze bestuurlijke vertraging omdat alle partijen de financiering
tot in 2013 hebben geborgd. Maar de gemeentelijke herindeling in de provincie Utrecht
zal bij verder uitstel wel voor complicaties en verdere vertraging zorgdragen. En dat
is onnodig en jammer.
Waterbank
Maar ook uit Nigtevecht is er verheugender nieuws te melden en wel de steun van de
provincies Noord-Holland en Utrecht voor het opnieuw oprichten van een 'waterbank'
aan de Vechtoever op de grens van Utrecht en Holland, met een prachtig uitzicht op
het eiland van Fort Hinderdam en de zich aldaar vertakkende Vecht. Het betreft een
samenwerkingsproject van Natuurmonumenten, de beide provincies en de Vechtplassencommissie.
Zie: Waterbank
|
|
|
Sinds 18 september is de Vechtstreek een leuk museum rijker. Met de opening van het
Streekmuseum VredeGoed, in de stal van de gelijknamige boerderij aan de Heuvellaan
in Tienhoven/Oud Maarsseveen, door burgemeester Mirjam van 't Veld ging op die dag
de droom van Theo Schouten in vervulling.
De basis van de collectie bestaat uit de voorwerpen die Theo Schouten in de loop
van vijftig jaar in Tienhoven, Oud Maarsseveen en omgeving heeft verzameld; oorspronkelijk
bij zijn rondgang als postbode. Het gaat om voorwerpen uit de periode 1900 - 1950
die betrekking hebben op het traditionele dagelijkse leven, de ambachten, het werken
op de boerderij en veenderij en het dorpsleven. Gelukkig bleken de bewoners van de
boerderij Vredegoed, de heer van Zijtveld en Bert van der Tol, bereid de deel ter
beschikking te stellen als expositieruimte. Het aardige van het museum is dat het
is ingericht in kleine thematische eenheden, zoals de kaasmakerij, een timmerwinkel,
de smidse, de keuken, de zondagse opkamer, de kruidenier en natuurlijk het postkantoortje. Doordat
op deze manier alles in context is geplaatst, gaan de voorwerpen leven en is het
ook leuk en goed begrijpelijk voor de jonge generaties.
Voor meer informatie zie: www.vredegoed.nl
|
|
|
De tuinbaas en zijn buitenplaats, werken in historisch groen
Schrijfster Gertrudis Offenberg samen met fotograaf Johan van Galen Last
Uitgeverij Waanders, Zwolle ISBN 978 90 400 7702 9.
Mooi uitgegeven boek van 206 pagina's met vele fraaie foto's. Het werk en leven
van 26 tuinbazen wordt door middel van interviews beschreven. Dat de tuinbazen
alle een ander specialisme hebben, maakt dat de lezer een goed beeld krijgt van
hoe divers het werk van een tuinbaas kan zijn. De tuinbazen zijn onlosmakelijk
verbonden met hun werkplek en deze buitenplaatsen zijn dan ook uitgebreid beschreven. Zo
komen uit onze regio aan bod: Sypestein in Loosdrecht, Gooilust in 's-Graveland,
Nijenrode in Breukelen en het Muiderslot in Muiden. De overige zijn zo gekozen dat
er geografisch een spreiding is van Limburg naar Groningen en weer terug naar Zeeland.
De beschreven specialismen gaan van mozaïekperken, naar citrussen en stinzenflora, via
lakenvelderkoeien naar heemtuinen van Amstelveen en nog vele andere onderwerpen. Een
absolute aanrader om zowel te hebben als om te geven!
Water
De Stichting Tussen Vecht en Eem en de Vereniging Vrienden van het Gooi vierden hun lustra met een speciale uitgave over Water, geschiedenis en actualiteit.
Luisterrijk groen
Stichting Groene Hart, ISBN 9789081244176
In deze Groene Hart-uitgave worden ook verschillende wandelingen in de Vechtstreek beschreven.
|
|
|
Vechtpostzegels
Van de fraaie Vechtpostzegel die de Vrienden van de Vecht dit jaar hebben laten
maken, zijn nog enkele velletjes te koop. Een velletje met 10 postzegels van 44
cent kost € 5. U kunt ze bestellen bij vriend@vecht.nl. of bij Charlotte Smit
0297 261576. De Vrienden van de Vecht zullen in 2011 opnieuw postzegels voor u
maken, dan met het nieuwe tarief van 46 cent of beter gezegd: het nummer 1 volgens
de nieuwe presentatie van TNT-Post.
Baggeren van de Vecht
In 2011 is het zover: er kan begonnen worden aan het baggeren van de Vecht. Grote
hoeveelheden slib worden verwijderd en daarmee grote hoeveelheden zware metalen,
organische microverontreinigingen en mineralen. Het probleem blijft hoe om te gaan
met de aanliggende wateren, zoals het Slijk, waarin aanzienlijke verontreinigingen
op de bodem liggen. De hele sanering is een flinke klus, waar een aantal jaren aan
gewerkt zal worden. Het bestuur van het waterschap AGV is er echter van overtuigd
dat de Vecht daarna de schoonste rivier van Nederland zal zijn! De Vechtplassencommissie
hoopt van harte dat deze voorspelling bewaarheid zal worden.
|
|
|
|
|
